Khamphaninhthua.com – Lịch sử dù có nằm yên, huyền thoại dù đã ngưng bút nhưng những câu chuyện về vị vua anh tài xứ Panduranga vẫn còn vọng mãi trong từng suy nghĩ, nếp sống người Chăm Ninh Thuận. Dù bất kể là ai, người già hay con nít, trai tráng hay phụ nữ. Những công ơn to lớn mà vua Po Klong Garai mang lại luôn hiện diện trong từng câu chuyện, ngành nghề mà người Chăm đang ngày gắn bó. Đó như một huyền thoại luôn sống mãi với người Chăm tại nơi đây.
Và để hiểu hơn về cuộc đời của vua Po Klaong Grai, Khamphaninhthuan.com xin mời bạn đọc cùng tìm hiểu về truyền thuyết “Cậu bé bán trầu cưỡi voi trắng” được lưu truyền trong đời sống của đồng bào Chăm tại Ninh Thuận.
![Tượng thờ bán thân vua Po Klong Garai trong ngôi tháp chính [Ảnh: Quảng Minh Kháng]](https://khamphaninhthuan.com/wp-content/uploads/2018/06/tuong-tho-ban-than-vua-po-klong-garai.jpg)
- Xem thêm: Kinh nghiệm đặt phòng khách sạn Ninh Thuận GIÁ RẺ NHẤT
- Xem thêm: Tổng hợp chùm tour Ninh Thuận GIÁ TỐT NHẤT THỊ TRƯỜNG
- Xem thêm: Dịch vụ xe du lịch tham quan Ninh Thuận & đưa đón sân bay Cam Ranh GIÁ RẺ NHẤT
Công đức Vua Po Klong Garai
Có ai còn nhớ đến tích xưa
Vua Po Kong Garai trị vì thiên hạ
Dân xứ Panduranga ấm no thiên phúc
Vương quốc hùng thịnh vững non sông.
Có ai còn nhớ đến tích xưa
Vua Po Klong Garai đan tre đóng cột
Vua Po Klong Garai ngăn sông giữa núi
Đắp đập làm đê dẫn con nước về.
Có ai còn nhớ đến tích xưa
Vua Po Klong Garai hành quân đánh giặc
Nơi chiến trường trải đầy nắng gió
Mưu trí, chiến lược, vua Po Klong Gairai đánh tan quân thù.
Có ai còn lưu mãi tích xưa
Vua Po Klong Garai, vị vua anh minh, tài giỏi
Suốt cuộc đời luôn chăm lo cho dân chúng
Dân xứ Panduranga, kính ơn tôn người thành thần.
Có ai còn lưu mãi và lưu mãi
Những công ơn mà ngài mang đến
Cho muôn dân, cho cuộc sống an lành
Để năm tháng, người viết lên huyền thoại.
(Thơ – Hiếu Tử)
Truyền thuyết về vua Po Klong Garai
Chuyện kể, ngày xưa ở Plei Chakling (làng Chăm Mỹ Nghiệp – huyện Ninh Phước ngày nay) có hai vợ chồng Ong Paxa và Muk Chakling, sinh sống với nhau nhiều năm mà vẫn chưa có con.
Một lần ra biển mò cua, bắt ốc. Ông bà thấy một cái nôi, bên trong có một bé gái đang trôi lênh đênh trên bọt nước biển. Thấy thế, hai vợ chồng bèn đem về nuôi và đặt tên là Karit. Chẳng mấy chóc, Karit lớn nhanh rồi trở thành thiếu nữ nết na, giỏi gian rất xinh đẹp làm bao nhà có con trai mong Karit để mắt tới.
![Toàn cảnh không gian đền tháp Po Klong Garai Ninh Thuận [Ảnh: Quảng Minh Kháng]](https://khamphaninhthuan.com/wp-content/uploads/2018/06/toan-canh-khong-gian-den-thap-po-klong-garai.jpg)
Hai cha con trở về nhà, thời gian sau thì Karit thấy bụng mình to lên như đang mang thai. Và rồi sự thật là như thế. Sau khoảng thời gian hơn chín tháng thì Karit hạ sinh một câu con trai. Điều buồn là cậu con trai này vô cùng xấu xí và cực kỳ háu ăn, do vậy mà ông bà đặt trên cho cháu là Jatol.
![Đền tháp Po Klong Garai ngự trên một ngọn đồi có tên là đồi Trầu [Ảnh: Quảng Minh Kháng]](https://khamphaninhthuan.com/wp-content/uploads/2018/06/thap-po-klong-garai-nhin-tu-tren-cao.jpg)
Ngày tháng hững hờ trôi qua, chẳng mấy chốc Jatol trở thành một thiếu niên khỏe mạnh. Nhưng mấy ai hiểu được, Jatol càng lớn thì thân hình càng xấu xí, xấu đến nổi không ai thèm chơi.
![Tổng thể công trình kiến trúc nghệ thuật đền tháp Po Klong Garai [Ảnh: Jamen Ivan]](https://khamphaninhthuan.com/wp-content/uploads/2018/11/tong-the-cong-trinh-den-thap-po-klong-garai-ninh-thuan.jpg)
Để đầu cuộc đời mình, Jatol kết thân người bạn là Po Klonchanh. Hai người rủ nhau đi buôn trầu, một công việc tiền không nhiều nhưng đầy lắm niềm vui.
![Ngôi tháp cổng trong cụm đền tháp Po Klong Garai [Ảnh: Jamen Ivan]](https://khamphaninhthuan.com/wp-content/uploads/2018/11/thap-po-klong-garai-ngay-nang-dep.jpg)
Sau sự việc ấy, chuyện của Jatol lan ra khắp miền và rồi đến tai vua Nuhol, người đang quản thủ vùng Iaru. Được thần báo mộng sắp tới sẽ có một thiên tài xuất chúng cai trị đất nước nên vua Nuhol cho vời Jatol đến để hỏi rõ thực hư. Jatol đến gặp vua Nuhol. Ngay lần đầu, vua Nuhol thấy Jatol và thấy đây là chàng trai mang chân mệnh đế vương. Để giữ Jatol lại, vua Nuhol đã gả công chúa Thakol cho Jatol.
![Mặt sau ngôi tháp lửa trong cụm đền tháp Po Klong Garai [Ảnh: Jamen Ivan]](https://khamphaninhthuan.com/wp-content/uploads/2018/11/ngoi-thap-lua-tren-den-thap-po-klong-garai-ninh-thuan.jpg)
Sau khi rõ sự việc, quẩn thần họi ý nhau rồi cho voi trắng (bạch trạng) đến vùng Iaru rước Jotol về. Được sự ủng hộ của quần thần và nhân dân, Jatol đem binh chấn chỉnh chính trị thành Balcri Bannơi. Khi mọi thứ ổn định, Jatol được tôn lên làm vua, xưng hiệu là Po Klong Garai và đóng đô ở Bal Hagâu.
![Ngôi tháp chính là ngôi tháp lửa trong cụm đền tháp Po Klong Garai [Ảnh: Jamen Ivan]](https://khamphaninhthuan.com/wp-content/uploads/2018/11/ngam-nhin-den-thap-po-klong-garai-ninh-thuan.jpg)
Trong thời gian trị vì xứ Panduranga, vua Pko Klaong Garai đã cho xây dựng nhiều công trình thủy lợi để phục vụ cho nông nghiệp, chấn chỉnh binh ngũ và chỉ cho dân tại đây nhiều ngành nghề để phát triển kinh tế. Ông đã cất công cho xây dựng các hệ thống đê đập thủy lợi sơ khai như: Đập Nha Trinh (Chakling, vùng Nha Hố, huyện Ninh Sơn), đập Sông Cấm ở phía Tây Phan Rang dẫn thủy nhập điền bằng mương Cái và mương Đực, giúp đời sống hưng thịnh, nông nghiệp phát triển, mùa màng bội thu. Những công trình thủy lợi đó còn sử dụng và lưu dấu đến ngày hôm nay.
Blogger Kafin & Blogger Hiếu Tử
Ảnh: sưu tầm từ nhiều nguồn
Nguồn: Bài viết tổng hợp từ sách “Hành trình văn hóa Chăm” của tác giả INRA JAKA và nhiều nguồn khác